In onze taal is de betekenis van deze naamgeving minder evident dan bijvoorbeeld in het Engels, Frans of Spaans. Daar heet dit feest respectievelijk Pentecost, Pentecôte en Pentecostés. Deze naamgevingen zijn direct te herleiden naar het Oudgriekse woord voor vijftigste: Πεντηκοστή, wat getranslitereerd ‘Pentekoste’ is. Deze aanduiding is zeer feitelijk, want wanneer we Pasen (of Paaszondag) tellen als dag 1, dan is Pinksteren (of Pinksterzondag) inderdaad altijd dag 50. Pinksteren is dus gewoon de 50e dag vanaf Pasen. De naam ‘Pinksteren’ is daarmee niets anders dan een verbasterd telwoord, namelijk ‘vijftigste’ (dag vanaf Pasen). In het Vlaams wordt dit feest daarom ook wel aangeduid als ‘sinxen’, wat een verbastering is van het Franse woord voor vijftigste: cinquante, afgeleid van het Latijnse cinquagesima.
Maar waarom heet dit feest in het Nederlands dan toch ‘Pinksteren’ en niet bijvoorbeeld ‘Pentekosteren’? Laten we eens de naamgevingen ervan in de talen ten oosten en noorden van ons onderzoeken. In het Duits is het Pfingsten, in het Deens en Noors Pinsen en in het Zweeds Pingst. In zowel het Fries als het Gronings heet dit feest vandaag de dag nog altijd Pinkster, en in onze oude taal kwamen (geschreven) namen voor als pinxten, pincsten, pinxtren en pincxteren.
Zelf vind ik de naam ‘Pinkster’ veel beter dan ‘Pinksteren’. Het is niet alleen korter, maar de extra ‘-en’ aan het einde heeft volstrekt geen toegevoegde waarde. Waarom zouden we immers woorden onnodig lang maken? Dat is toch pure verkwisting! Hierop voortbordurend ben ik het dan ook volledig eens met Herman Finkers (1954) wanneer hij stelt dat de woorden ‘kinderen’ en ‘eieren’ eveneens veel beter zonder de geheel overbodige extra ‘-en’ aan het einde kunnen, maar dat terzijde.
De gangbare theorie is dat onze taal terug te leiden zou zijn naar het Grieks. Maar in het boek ‘Het Geheim van Genesis’ maak ik aannemelijk dat het juist andersom is, en dat het Grieks is voortgekomen uit Oud-Germaans. Latijn is echter wel voortgekomen uit het Grieks, en daarom is er ook zo’n groot verschil tussen de van oorsprong Romaanse talen, zoals Spaans en Frans, en de van oorsprong Germaanse talen zoals Duits en Nederlands. De aanduiding van de feestdag van morgen onderstreept dit nog eens. De talen met een sterke band met hun Germaanse oorsprong hebben de naam van deze feestdag namelijk gebaseerd op die van onze kleinste vinger. Dat is althans mijn theorie.
Tel eens op de vingers van één hand tot vijf. Welke vinger is de vijfde? Precies: de pink. Ook in het Duits en het Deens wordt deze vijfde vinger aangeduid met ‘pink’. En wanneer iedere vinger voor tien telt, dan telt de pink voor vijftig. Dat is dus mijn verklaring voor de naam “pink”-ster(en).
Auteur: Johan Oldenkamp
http://www.pateo.nl/HTML/NL/Bulletin/Nieuwsbrief171.htm
